"Dirençliliği Yeniden Düşünmek ve Geleceğin Mimarlığı"

Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi’nin davetiyle ve Loading ev sahipliğinde 26 Ocak - 5 Şubat 2024 tarihleri arasında Amed Kent Atölyesi’nin 2. baskısı Diyarbakır'da gerçekleştiriliyor.

"Dirençliliği Yeniden Düşünmek ve Geleceğin Mimarlığı" başlığı altında düzenlenecek olan mimarlık-sanat kış okulu, bölgenin depremle birlikte yaşadığı yıkıma ve bunun sosyal, politik, ekolojik ve kültürel sonuçlarına özel bir aciliyetle yanıt vermeyi amaçlıyor.

Başlığa uygun olarak şunları soruyoruz: Bugünden geleceğe bakarken, mimarlık ve estetikte dirençliliği nasıl ele alır ve politikleştiririz? Felaketin içinde direnç var mıdır? Felaket sonrası mekânda yas, yenilenme, hatırlama ve gelecekteki direnç gibi konular özel ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak anlamlı bir şekilde nasıl çalışılır?

Okul devam zorunluluğu olan, katılımcı odaklı bir programdır. Program dâhilinde yürüyüşlü atölyeler, teori ve tartışma panelleri, film gösterimleri, kayıtlar, performanslar ve uygulama atölyeleri bulunur. Gün boyu gerçekleşecek olan kesişimli etkinlikler hâlinde tasarlanan atölye çalışmalarının tamamına katılmak mümkün olacaktır.

Atölye çalışmaları, yerel katılım ve daha fazla araştırma ve uygulama için mekan ve projelerin kolektif tanımına odaklanıyor. Okulu'nun 2. baskısı, on gün boyunca Diyarbakır ve bölgede mimarlık, tasarım ve sanatın kesişiminde çalışan öğrencileri, araştırmacıları, kent aktivistlerini, sanatçıları ve sanat takipçilerini bir araya gelmeye davet ediyor. Deprem bölgesinden 10 öğrenci ve/veya araştırmacının Diyarbakır'daki 12 günlük konaklama masrafları Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi ve Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası tarafından karşılanıyor. Proje Kültür Akademi Tarabya Mezunlar Fonu tarafından destekleniyor.

Mimarlar Odası Diyarbakır'nın davetiyle küratörler Dicle Beştaş ve Sonja Lau'nun programladığı okulun ikinci baskısı "Dirençliliği Yeniden Düşünmek ve Geleceğin Mimarlığı", Diyarbakır Kent Dayanışma Platformu, Eray Çaylı (Hamburg), Cengiz Tekin (Diyarbakır), Erkan Özgen (Diyarbakır), Schokofeh Kamiz (Berlin/Teheran), Senem Doyduk (Sakarya), Yağmur Yıldırım’ın (İstanbul) atölye çalışmaları ve sunumları yer alıyor.

Atölyeye katılım için son başvuru tarihi: 17.01.2024

Başvuru için varsa CV, portfolyo ve motivasyon notunuzu info@loadingartspace.org adresine iletebilirsiniz.

Başvuru sonuçları 21.01.2023 tarihinde açıklanacaktır.

Atölyeler hakkında:

“Görsel Pratik ve Teori”

Mentörler: Cengiz Tekin-Eray Çaylı

Bu atölye dirençliliğin görsel mecra ile ilişkisine odaklanıyor.

Atölyede “dirençlilik” kavramına eleştirel bir yaklaşımı görsel pratik ve kuram üzerinden geliştirmeye çalışacağız. "Dirençlilik," günümüzde dünya nüfusunun çoğunluğunun yaşadığı kentleri yönetenlerin kriz olarak gördükleri türlü olgulara karşı kentlerine kazandırmaya çalıştıkları bir özellik olarak ön plana çıkıyor. Bu ifadede görme fiilinin kullanılmasından da anlaşılabileceği gibi, kente dair nelerin kriz olarak görüldüğü ve bu krizlerin ne tür krizler (ör. iktisadi, siyasi, iklimsel, toplumsal) olarak görüldüğü sorularına verilecek yanıtlar kent yaşamına nasıl bakıldığı ve onun nasıl görüldüğü/görünürleştirildiği/görünmezleştirildiği/görselleştirildiği ile yakından alakalı.

Katılımcıların atölye hazırlığı olarak yapması gerekenler şunlar: (1) Eray Çaylı'nın kitabı İklimin Estetiği'nin ikinci ve genişletilmiş baskısından "2. Afet, Risk ve Dirençlilik" ve "20. Sanatın Antroposeni" başlıklı bölümleri okuyarak soru ve yorumlarını not etmeleri; (2) Cengiz Tekin'in katılımcılarla paylaşacağı Welcome to Naturland 2022,video Low pressure,2017,video Pastoral symphony ,2021,video ve Road ,2023 isimli işini izlemeleri ve yine soru-yorumları not etmeleri; (3) Son birkaç hafta içerisinde çektikleri veya araştırmalarında karşılaştıkları ve dirençlilik konusuna temas eden bir görsel malzemeyi (fotoğraf ya da video olabilir) yanlarında getirmeleri ve şu sorular ışığında kısaca tanıtmaya hazırlanmaları: Seçtiğiniz görselin üreticisi kimdir? Nereyi, hangi zamanı, neleri ve kimleri görselleştirmektedir? Görsel ile nasıl ve ne zaman karşılaştınız; ona nasıl eriştiniz (ya da kendi üretiminizse onu nasıl/neden ürettiniz)? Ne gibi yerlerde, platformlarda veya kullanım senaryoları dahilinde hali hazırda dolaşıma girmiştir ya da potansiyel olarak girebilir?

“Dirençli Kentsel Vizyonlar”

Mentör: Senem Doyduk

Bu bir mimari tasarım dersidir ve okuldaki diğer tüm atölyeler kapsamında üretilen bilgilerle ilişkilenen mimari üretimler yapmaya odaklanır.

Atölyelerde kullanılan-vurgulanan kavramların, Diyarbakır’a özgü kentsel-sosyal-kültürel yapıyla ilişkilendirilmesi yoluyla mimari ve kentsel tasarım üretimleriyle yorumlandığı bir süreç izlenecek. Mimarlık bilgi alanına ait temel üretim yöntemlerinin yanı sıra sanat alanından katılımcı ve yürütücülerin de katkılarıyla çoklu içerikler ortaya çıkarılması hedefleniyor. Katılımcıların özgün ve bireysel yorumlarıyla, atölyelerin içeriklerine dair yapacakları eleştirel okumalar ve bu okumaların birbirlerine eklenmeleriyle dirençli kentsel-mimari-sanatsal tasarım üretimlerinin çeşitlendiği bir birikim elde edilmesi amaçlanıyor.

“Kadrajın Dışında”

Mentör: Erkan Özgen

Bu atölye göç kavramının görsel mecra ve estetikle ile ilişkisine odaklanıyor.

Atölyede birbirine temas eden mevzular güncel sanat ve politika dolaşıklığının altını çiziyor. Erkan Özgen’in son dönemlerde ortaya koydu estetik pratiklerin direnç kavrayışla ilişkisini kurarak bir tartışma ortamı sağlanacağı atölyede kentlerin dirençli ve kırılgan dokuya dönüşen yerlerini ekolojik perspektifleri göz önünde bulundurarak sosyal hareketliliğine dair konuşma platformunun oluşması amaçlanıyor. Diyarbakır’da göç alan bölgelerden biri olan Bağlar Kaynartepe örneği üzerinden şehrin sosyo-kültürel dinamikleri, medyanın yanılsamaları, yapılan algısal müdahaleler ve merkezi hükümetin yaklaşımıyla birlikte mimari, sosyolojik ilişkileri yerinde (sahada) araştırıp estetiğin imkânlarıyla kayda alınması hedefleniyor.

“Audio-Amed”

Mentör: Yağmur Yıldırım

Bu atölye dirençliliğin ses mecrası ile ilişkisine odaklanıyor.

Atölye kentin var olan dirençlilik pratiklerini ve mekansallıklarını keşfetmeyi, kaydetmeyi ve paylaşmayı amaçlıyor. Dört günlük çalışma boyunca farklı rotalarda kolektif yürüyüşler gerçekleştirecek, bu yürüyüşlerden öğrendiklerimizi kaydetmenin ve yerlerin/mekansal pratiklerin seslerini aktarmanın farklı yollarını araştıracağız. Ekolojik, feminist, kuir, tarihyazımsal, insan olmayan... perspektifleri davet edeceğimiz atölye sürecinin sonunda, Diyarbakır’ın dirençlilik pratiklerini farklı veçheleriyle aktaran, çok sesli bir podcast/radyo programı üreteceğiz. Atölye katılımcılarının bir ses kayıt cihazı veya ses kaydetme özelliği bulunan cihaz, telefon, tablet vs. ile katılımı gerekmektedir.

“Life Goes on”

Mentör: Schokofeh Kamiz

Bu atölye "Hayat devam ediyor" anlayışındaki dirençlilik üzerine eleştirel bir düşünmeye odaklanıyor.

Schokofeh Kamiz’in "Sabeen'den Sonra" adlı çalışmasının gösterimi üzerinden yas, göç ve direnç üzerine verili koşullara uyum ve entegrasyonu konuşacağız. Özü sosyo-politik sorumluluğu bireyin omuzlarına yüklemek olan neoliberal sistemin bir yansıması gibi görünen bu ifadeye daha yakından bakacağız. Egemen yapıları koruyan bu kavrayışa karşı çıkabiliyor muyuz? Dirençlilik somut ve soyut durumda aynı mıdır? Sevdiğimiz birini kaybettiğimiz halde günlük rutinlerimize devam ediyorsak buna direnç diyebilir miyiz? Ya bu, zaten oldukça değişken bir durumdayken gerekliyse? Örneğin doğal afet ya da savaş sonrası zorunlu ya da ani göçler gibi.

MENTORLER HAKKINDA:

Cengiz Tekin:

Tekin (1977, Diyarbakır) sanatsal pratiğinde fotoğraf ve video kullanır. Gelenek ve aile gibi köklü toplumsal meseleleri tartışan sanatçı, yerel ve küresel siyasi gündeme odaklanır. Tekin, belgeler aracılığıyla güvenilir rutinin ardındaki ironiyi ortaya çıkarır ve kesintiye neden olan esrarengiz formları sunar. Sanatçı, genellikle kendi deneyimlerinden yola çıkar, küresel bir aciliyet olarak ele aldığı barınma ve sığınma konularına dikkat çeker.

Eray Çaylı:

Çaylı Hamburg Üniversitesi'nde Antroposen'de şiddet ve güvenlik konularına odaklanan Beşeri Coğrafya profesörü olarak çalışmaktadır. Çaylı’nın çalışmaları coğrafya, antropoloji ve maddi/görsel kültürü iç içe geçirmektedir. Kent tarihleri ve afet ve çatışma teorileri, şiddetin görselliği ve ırkçılık ve ırksallaştırmanın maddi ve somutlaştırılmış politikaları üzerine dersler vermektedir. Devam eden araştırmaları, siyasi şiddet tarihlerinin iklim değişikliğinin azaltılması, afete hazırlık ve çevresel dayanıklılık söylemleri ve uygulamalarına nasıl yansıdığını incelemektedir.

Schokofeh Kamiz:

Tahran doğumlu olan Schokofeh Kamiz fotoğrafçılık, senaryo yazarlığı ve görsel-işitsel medya eğitimi aldı. Gazeteciliğe olan uzun süreli tutkusu onu video gazeteciliği kariyerine yöneltti - bu dönemde iç savaş öncesi Libya da dahil olmak üzere birçok bölgede haber yaptı. Video gazeteciliğindeki uzun yıllara dayanan deneyimi nedeniyle Schokofeh, araştırma temelli çalışmalara giderek daha fazla ilgi duymaya başladı. Çalışmaları biyografik niteliktedir ve çoğunlukla gözlem yoluyla politik-sosyal anlatılar ile kişisel alanlar arasındaki boşluğu keşfetmeye çalışır.

Senem Doyduk:

Senem Doyduk, Sakarya Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmakta. Lisans eğitimini mimarlık bölümünde, master ve doktora eğitimlerini Koruma-Restorasyon uzmanlık alanında tamamlamıştır. Postdoc çalışmasını Oxford Brookes Üniversitesi’nde verneküler mimari konularındaki araştırma ve yayınları ile gerçekleştirmiştir. Mimarlar Odası ve Mimar Meclisi üyesidir.

Erkan Özgen:

Özgen video ve fotoğraf esaslı yerleştirmeleri göç, kültürel kimlik, dil, etik ve vicdan konularını ele alıyor. Çalışmaları, farklı yerinden edilme biçimlerinin politik ve sosyal ekosistemlerimizi yeniden tanımladığı güncel koşulları araştırıyor. Bu işler, sürekli bilgi akışı içinde unutulma, hatta bazen kasıtlı olarak gölgede bırakılma riski taşıyan hikâyeleri derinleştiriyor. Duyguları harekete geçiren bu eserler temel bir soruyu gündeme getiriyor: "Sanat savaş, çatışma ve şiddet gerçekliğini anlamamıza nasıl yardımcı olabilir?"

Yağmur Yıldırım:

Mimar. Kadir Has Üniversitesi Ortak Dersler Bölümü'nde öğretim görevlisi ve aynı üniversitede doktor adayı. Araştırma alanları toplumsal cinsiyet ve mekân, mekânsal adalet, eleştirel tarihyazımı. Açık Radyo'da haftalık Açık Mimarlık programını 2014 yılından beri hazırlayıp sunuyor, ayrıca Medyascope'ta haftalık Şehir Hepimizin programını İstanbul Hepimizin Platformu ile birlikte sunuyor. İstanbul’da yaşıyor.